Jak zadbać o dostępność strony internetowej dla osób z niepełnosprawnościami? 

Mogłoby się wydawać, że Internet to przestrzeń, do której dostęp w dzisiejszych czasach ma niemal każdy. Okazuje się, że nie wszyscy jednak mogą korzystać z niego swobodnie i nie dotyczy to tylko dostępu do sieci. Osoby niepełnosprawne często nie są w stanie swobodnie przeglądać stron www z uwagi na swoje ograniczenia. Co więcej, twórcy witryn w dużej mierze nie są świadomi, na jakie przeszkody w Internecie napotykają takie osoby i nie biorą ich pod uwagę, tworząc konkretną stronę internetową. Jak więc sprawić, by witryna była przystępna także dla osób z niepełnosprawnościami? Więcej na ten temat dowiesz się z dzisiejszego artykułu.

Szacuje się, że wśród osób korzystających z Internetu, aż 1/3 to osoby niepełnosprawne. Zalicza się tutaj osoby posiadające ograniczenia ruchowe, problemy ze wzrokiem, słuchem czy mową. Należy pamiętać, że dla wielu z nich Internet jest jedynym oknem na świat, za pomocą którego komunikują się z innymi i docierają do interesujących ich informacji. Jest to więc pokaźna grupa docelowa, której potrzeby w sieci są w dużym stopniu pomijane. 

Taka sytuacja wynika przede wszystkim z braku świadomości. Developerzy, nie wiedząc, jakie są potrzeby osób niepełnosprawnych względem korzystania ze stron internetowych, często pomijają dodawanie do serwisu niezbędnych udogodnień zwiększających dostępność cyfrową strony. Sytuacji nie pomaga fakt, że wytyczne dotyczące tworzenia stron internetowych, nie są określone prawnie. Tego rodzaju rozporządzenia dotyczą wyłącznie witryn rządowych i administracyjnych, które obecnie stanowią dobry wzór, jakie wymogi należy spełnić, by witryny internetowe były odpowiednio dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Pamiętajmy także, że nie tylko w przypadku osób niepełnosprawnych może pojawić się trudność w korzystaniu z Internetu. Ograniczenia w dostępności cyfrowej dotyczą również osób starszych, a także nieposługujących się językiem danego kraju. Biorąc wszystkich tych użytkowników pod uwagę, tworzy się duża grupa, której potrzeby w korzystaniu z Internetu, nie powinny być ignorowane.

Ułatwienia dla niepełnosprawnych dotyczące stron www – normy prawne

Obecnie wymogi dotyczące tworzenia stron internetowych uwzględniające również potrzeby osób niepełnosprawnych obejmują jedynie witryny administracyjne i rządowe. Wszystkie one od 2015 roku muszą spełniać konkretne standardy określone w dokumencie WCAG, który precyzuje kryteria, jakie powinna zawierać strona internetowa przyjazna osobom z niepełnosprawnościami gwarantująca dostępność cyfrową.

W najbliższej przyszłości bardzo możliwe, że wytyczne te obejmą również wszystkie inne witryny internetowe, a ich właściciele będą zmuszeni przebudować strony tak, by ich poszczególne elementy spełniały określone wymogi. Na ten moment nie wiadomo, kiedy takie rozporządzenie wejdzie w życie. Jednak jeśli Twoja strona internetowa jest właśnie w budowie, warto uwzględnić w niej wymagania, które ułatwią korzystanie z niej osobom niepełnosprawnym. Pamiętaj, że to aż 1/3 wirtualnej społeczności, która również ma swoje konsumenckie potrzeby, warto więc wyjść do nich ze swoją ofertą i zapewnić im jak najbardziej przyjazny dostęp do witryny.

Czym jest standard WCAG?

Zanim przejdziemy do omówienia, jak powinno wyglądać dostosowanie strony internetowej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, omówimy najpierw bliżej temat standardu WCAG. Skrót ten pochodzi od słów Web Content Accessibility Guidelines, co w wolnym tłumaczeniu oznacza wytyczne dotyczące dostępności treści internetowych dla osób niepełnosprawnych.

Ich podstawą są 4 kryteria:

• Percepcja – dotyczy to elementów interfejsu witryny czy aplikacji, które muszą być skonstruowane w taki sposób, by być dostępne dla zmysłów odbiorcy.
• Funkcjonalność – to kryterium mówi o tym, że każdy element strony internetowej ma być możliwy do użycia zgodnie z jego przeznaczeniem.
• Zrozumiałość – dostępne w witrynie treści i informacje, muszą być udostępniane w sposób jasny i klarowny dla każdego użytkownika.
• Rzetelność – treści znajdujące się na stronie internetowej powinny być udostępniane w taki sposób, by były możliwe do odczytania przez zróżnicowane oprogramowania, także takie, które osoby niepełnosprawne używają do odbioru treści.

Obecnie obowiązuje najnowsza wersja standardu, czyli WCAG 2.1., której treść zawiera aktualizacje dotyczące wymogów również dla urządzeń mobilnych, aplikacji oraz interakcji ludzi z interfejsami głosowymi i dotykowymi.

Dostosowanie strony internetowej do potrzeb osób niepełnosprawnych – konkretne rozwiązania

Standard WCAG zawiera konkretne przykłady, których wcielenie w życie pomoże dostosować stronę www do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wbrew pozorom wcale nie są to bardzo wymagające działania. Większość z nich można wdrożyć w każdej witrynie, wykorzystując proste narzędzia.

Wielkość czcionki

Strona dostosowana do wymogów osób niepełnosprawnych, zwłaszcza tych mających problem ze wzrokiem, powinna mieć możliwość powiększania czcionki tekstu. Tego rodzaju rozwiązanie najczęściej umieszcza się na górze witryny w postaci 3 przycisków „A”. Kliknięcie każdego z nich powiększa wielkość liter serwisu, co sprawia, że osoby niedowidzące łatwiej mogą przeczytać interesujące ich informacje.

Równie ważny jest rodzaj czcionki tekstu. W przypadku witryn przestrzegających kryterium dostępności cyfrowej dla osób niepełnosprawnych zaleca się stosować tzw. czcionki bezszeryfowe, bez zaokrąglonych główek. To sprawia, że treść staje się bardziej czytelna.

Kontrast

Kolejnym istotnym elementem w budowie strony jest tzw. kontrast. Umieszcza się go w witrynie głównie z myślą o osobach niedowidzących. Większość stron dostępnych jest w wersji czarno-białej, gdzie tło jest białe a napisy czarne. Przygotowując stronę pod wymagania osób niepełnosprawnych, warto rozszerzyć dostępne opcje o kontrast biało-czarny, czyli odwrotny do standardowego oraz czarno-żółty, w którym tło jest czarne a napisy żółte, co zwiększa czytelność treści. Ikony do zmiany kontrastu najczęściej umieszczane są tuż obok tych do zmiany czcionki, u góry ekranu.

Intuicyjność i prostota strony

To uniwersalny wymóg, który odnosi się nie tylko do potrzeb użytkownika z niepełnosprawnościami, ale właściwie do wszystkich, którzy odwiedzają Twoją witrynę. Każda strona powinna być tak zaprojektowana, by była czytelna i prosta w obsłudze. Interfejs powinien być intuicyjny. Warto też zwrócić uwagę na kolorystykę i wszystkie elementy ruchome – im mniej tego rodzaju ozdobników, tym lepiej. Starsze osoby mogą one dezorientować, a dla chorujących na padaczkę mogą być wręcz niebezpieczne, gdyż stanowią czynnik wywołujący atak choroby. 

Nie warto też przekombinować z wyglądem samej strony. Użytkownicy spodziewają się, że budowa każdej witryny będzie podobna. Odstępstwa od tej normy mogą irytować i sprawią, że mniej cierpliwi będą ze strony wychodzić. 

Weź też pod uwagę, że treści na Twojej stronie czytają różne osoby. Jeśli chcesz być zrozumiały dla jak największej grupy odbiorców, postaw na prosty i komunikatywny przekaz. Nie używaj zbyt zawiłego języka, a dane zamieszczaj w czytelnej i przejrzystej formie. Prostota to klucz do sukcesu.

Napisy i transkrypcje

Bardzo dobrą praktyką jest także dodawanie napisów i transkrypcji na stronie internetowej. Dotyczy to zamieszczanych filmów i instruktaży, które, swoją drogą, są przydatnym rozwiązaniem, dla osób mających trudności z czytaniem. Z kolei transkrypcje stanowią ułatwienie dla niesłyszących, którzy będą mogli przeczytać, co mówią osoby na ekranie. Dla niewidomych można dodatkowo umieścić nagranie słuchowe, dzięki któremu będą mogli zapoznać się z oferowanymi przez Ciebie treściami.

Obecnie istnieje wiele narzędzi wspomagających, które same czytają zamieszczane w Internecie teksty. Pamiętaj więc, aby udostępniać dane w formach przyjaznych dla tego typu systemów.

Alt tagi

Alt tagi to opisy obrazów zamieszczanych na stronie. Często nie zwracamy na nie uwagi, a to one pozwalają sprawdzić, co znajduje się na grafice, jeśli np. zbyt wolny Internet nie pozwala na jej szybkie załadowanie. Ponadto prawidłowe opisanie alt tagów jest dużą pomocą dla osób niewidomych lub niedowidzących. Umożliwi im zweryfikowanie, co widnieje na zdjęciu.

Przy okazji, opisywanie alt tagów ma również znaczenie dla SEO, warto więc to robić, także po to, by Twoja witryna miała lepsze wyniki w Google.

Dostęp do witryny z poziomu klawiatury

Strona internetowa stworzona według wytycznych WCAG powinna być wyposażona w narzędzia umożliwiające sterowanie z poziomu klawiatury. Najwygodniejszym rozwiązaniem jest wykorzystanie funkcjonalności formularza TAB, dzięki któremu użytkownik będzie mógł poruszać się po najważniejszych elementach interfejsu witryny.

Hiperłącza

Ostatnim ważnym elementem, na który warto zwrócić uwagę, przestrzegając zgodności serwisu z wymogami o dostępności cyfrowej, są hiperłącza. Jeśli zamieszczasz jakieś odnośniki na stronie, zawsze opisuj je w konkretny sposób tak, by było wiadomo, dokąd odsyłają. Nie używaj sformułowań typu: „kliknij tutaj” czy „zobacz”. Dobrą praktyką jest również powiększenie hiperłącza, by były lepiej widoczne, a tym samym, by użytkownikowi było łatwiej je kliknąć. Sprawdź także, czy po kliknięciu linku, otwiera się on w nowym oknie. Takie rozwiązanie jest najwygodniejsze dla użytkowników. Umożliwia łatwą weryfikację danych i poszukiwanie najważniejszych informacji.

Ułatwienia dla niepełnosprawnych – dlaczego warto?

Dostosowanie strony internetowej do wymogów osób niepełnosprawnych to również działanie opłacalne dla Ciebie i przyczyniające się do sukcesu Twojego e-biznesu. Jako właściciel sklepu internetowego, stworzysz przestrzeń przyjazną dla 1/3 osób, które do tej pory wiele razy mogły napotkać trudności na różnego rodzaju portalach. Takie rozwiązanie może z biegiem czasu przełożyć się na wyższą sprzedaż. Przecież osoby z niepełnosprawnościami mają takie same potrzeby konsumenckie, jak inni i chętnie dokonują zakupów przez Internet, zwłaszcza jeśli wychodzenie z domu jest dla nich utrudnione. Warto więc ułatwić im poruszanie się po sieci.

Stworzenie strony internetowej zgodnej ze standardami WCAG to także korzystne zagranie marketingowe. W ten sposób tworzysz wizerunek marki, która uwzględnia potrzeby różnych grup docelowych i zapoczątkowuje nowy, pozytywny trend wśród sklepów internetowych.

Lista kontrolna – sprawdź dostępność cyfrową Twojej strony internetowej

Na zakończenie warto wspomnieć, że na rządowej stronie można znaleźć spis wytycznych w postaci listy kontrolnej, która ułatwi Ci samodzielną weryfikację zgodności Twojej witryny z wymogami WCAG 2.1. oraz aktualnej ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. 

Lista kontrolna zawiera spis kryteriów, które musi spełniać strona, aby móc ją uznać za odpowiednio przygotowaną dla użytkowników z różnorodnymi niepełnosprawnościami. Obejmuje ona elementy na poziomie podstawowym, średnim i zaawansowanym. Te pierwsze możesz sprawdzić samodzielnie, do oceny czynników na poziomie średnim i zaawansowanym będzie natomiast potrzebna specjalistyczna wiedza z zakresu tworzenia stron internetowych.